*ادعا می کنند: وندیداد (بخشی از اوستا) امور بهداشتی را مطابق با فهم مردم در روزگار گذشته بیان کرده است؛ مثلا مبارزه با دیو در وندیداد در واقع مبارزه با میکروب است. با ذکر نمونه هایی، نشان می دهیم که بسیاری از این سفارش ها خرافه اند نه بهداشت:
مبارزه با میکروب با عبور دادن سگ و دعا
وندیداد برای تطهیر و دیوزدایی از راهی که انسان مرده یا سگ مرده را عبور داده اند، دستور داده که کسی از آن راه نگذرد مگر اینکه سگ زرد چهارچشم یا سفید زردگوش سه بار از آنجا عبور داده شود و اگر سگ با اختیار خود عبور نکرد، دعایی خاص خوانده شود با این مضمون که: ای دیوها دور شوید... (وندیداد، ج 2، ص 868، فرگرد 8، شماره 14 ـ 22)
دو هزار ضربه شلاق بخاطر پوشاندن مرده
در مهم ترین مراکز بهداشتی همین که انسانی می میرد، در اولین قدم با پارچه ای او را می پوشانند. این کار سبب می شود که هم میکروب نشر نیابد و هم حرمت مرده حفظ شود و هم برای بینندگان آزاردهنده نباشد.
وندیداد مجازات کسی را که به اندازه ی جوراب، مرده ای را بپوشاند، هشتصد ضربه شلاق تعیین کرده است. اگر به اندازه ی شلوار بپوشاند 1200 ضربه شلاق و اگر تمام بدنش را بپوشاند دو هزار ضربه شلاق. (وندیداد، ج 2، ص 872، ف 8، ش 23 ـ 25)
میکروب زدایی از کسی که به مرده نزدیک شده
می دانیم که از مرده ی متلاشی، میکروب بیشتری به اطراف پراکنده می شود اما از نظر وندیداد مرده ای که متلاشی نشده آلوده کننده تر است!
کسی که به مرده ی انسان یا سگ نزدیک شده، اگر جسد هنوز به وسیله ی سگ لاشه خوار یا پرنده ی لاشه خوار پاره پاره نشده باشد باید سی بار با شاش گاو نر خود را بشوید. اما اگر پاره پاره شده باشد پانزده بار. (وندیداد، ج 2، ص 892، ف 8، ش 97 ـ 98)
شستشوی مرده کش ها با ادرار
مرده کش ها پس از حمل مرده باید با شاش چارپایان کوچک یا ستوران یا مردان و زنانی که ازدواج مقدس (ازدواج با محارم) را انجام داده اند؛ خود را شستشو دهند. (وندیداد، ج 2، ص 868، ف 8، ش 13)
گواهی هاشم رضی
اوستاپژوه کم نظیر هاشم رضی که در چند مجلد قطور وندیداد را ترجمه و شرح کرده است، می نویسد:
«این مسأله که برخی عنوان می کنند، مغان در وندیداد آیین ها و روش بهداشت و گندزدایی را دستور داده اند، کاملا بی پایه است.» (وندیداد، ج 2، ص 642، شرح)
شناسنامه کتاب: وندیداد، ترجمه و واژه نامه و یادداشتها: هاشم رضی، تهران، فکر روز، چاپ اول، 1376 ش.